Yeni Yönelimler: Mobil İşlem

Yeni Yönelimler: Mobil İşlem

Gürcan Banger

Dünyanın yaşadığı yönelimlerden iki tanesinden önceki yazılarımda söz ettim: Bulut bilişim ve sosyal medya. Günümüzün küresel yönelimlerinin bir diğeri ise mobil işlem (mobile computing) olarak gözleniyor. Mobil işlem, bilinen bilişimden bilgisayarın taşınabilir olması yönüyle farklılaşıyor. Mobil işlemi, olağan bilişimden ayıran başlıca unsurlar ise iletişimin mobil olması yanında bilgisayar donanımının ve yazılımının taşınabilir (mobil) özellikler taşıması. Mobil iletişim; bilgisayar alanının bilinen kuralları, veri biçimleri ve teknik iletişim donanımını kablolamaya ihtiyaç duymadan kullanıyor. Mobil işlem için kullanılan bilgisayarlar sabit bir mekândan bağımsız olarak çalışıyor. Son olarak hareket hainde kullanmak için hazırlanmış mobil yazılım uygulamaları var.

Mobil işlem, temel fikir olarak ilgili donanımın ve yazılımı sabit bir mekana veya uzaklığa bağlı kalmaktan kurtarıyor. Mobil işlem sayesinde bir bilgisayarı (ya da eşdeğeri cihazı) yer değiştirerek kullanmak mümkün oluyor. Örnek vermek gerekirse; mobil işlem amacıyla kullanılan bilgisayarlar arasında İnternet tablet bilgisayarları, PDA adı verilen taşınabilir kişisel sayısal aygıtları ve hesaplama yapabilme özelliğine sahip gelişmiş cep telefonlarını (cep bilgisayarlarını) sayabiliriz.

Mobil cihazların gelişim süreci; cep telefonlarının ve taşınabilir bilgisayarların bütünleşerek yeni türden cihazlara dönüşeceğinin ipuçlarını veriyor. Hiç kuşkusuz; bu aygıtların vazgeçilmez özelliklerinden birisi İnternet bağlantısı olacak. Dolayısıyla görüntülü telefon yanında müzik dinleme, TV ve film izleme, e-posta alma ve verme ile İnternet sitelerine bağlantı, bu tür cihazların sıradan özellikleri olarak kullanılacak.

Mobil işlem cihazlarının en önemli farklılığı, bu tür aygıtlarla (daha önce sözünü ettiğim bulut bilişim – cloud computing sayesinde) iş yazılımlarını çalıştırmak, uzaktaki iş bilgilerine ulaşmak, gerekli hesaplamaları yapmak ve sonuçları etmek gibi görünüyor. Tabii ki; bankacılık işlemleri ve fatura ödeme gibi konular bu tür bilişim ortamı için çok basit kalacak.

Günümüzde mobil İnternet bağlantısı; GPRS, EDGE veya 3G gibi teknolojilerle gerçekleştiriliyor. Ne yazık ki; bu bağlantı teknolojileri hem yavaş hem de yetersiz bant genişliğine sahip. Ayrıca baz istasyonları ve antenler bu bağlantıların oluşmasında fiziksel kısıtlamalar oluşturabiliyor. Önümüzdeki dönemde bu engellerin yeni teknolojilerle aşılması bekleniyor.

Diğer yandan İnternet yaygınlaştıkça veri güvenliği ve gizliliğin korunması yeni bir sorun olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle gizli olması gereken bilgilerin güvenliğinin sağlanması vazgeçilmez önemde. Veri ve iletişim güvenliği konusunda çok boyutlu yeni çalışmalar yapılıyor. Bunun sonuçlarını önümüzdeki dönemde uygulamalarıyla göreceğiz.

Cep telefonu ve taşınabilir bilgisayar kullananlar, pil ömrü sorununun ne denli önemli olduğunu iyi bilirler. Kullanılan cihazın kullandığı güç ne kadar fazla olursa, pilin ömrü de o kadar kısa olacaktır. Bu sorunu aşmanın yollarından birisi, daha uzun süre dayanabilen piller üretmek iken ikinci ve daha geçerli yol, taşınabilir cihazların güç tüketimini düşürmektir. Bu nedenle daha az güç harcayan cihazların üretilmesi için çok yoğun bilimsel ve teknolojik çalışmalar yapılıyor.

Bir karayolunda az ya da çok sayıda taşıt bulunmasının farkını kolayca bilirsiniz. Elektrik ve elektronik sistemlerinde ise sorun, trafiğin karmaşasından çok daha zorlu. Sinyallerin birbirine etkilemesi ile ciddi parazit (gürültü) sorunları oluşuyor. Bu nedenle kablosuz iletişimin kalitesi düşüyor. Havada gezinen sinyallerin artması ile iletişimi oluşsuz etkileyen parazit sorununun da büyümesi beklenir.

Diğer yandan çok sayıda sinyalin atmosferde bulunması, insan ve canlı sağlığını etkiliyor olabilir. Her ne kadar bu sinyallerin zararları tam olarak belirlenememiş olsa da; kanser gibi ciddi risklere neden olduğu öngörülüyor. Diğer yandan bu sinyallerin başka cihaz ve sinyalleri etkilemesi ile yaşamın olumsuz etkilenecek yönleri olması son derece muhtemeldir.

Yukarıda saydığım bazı olumsuzluklara rağmen önümüzde uzayıp giden zaman diliminde mobil cihazla yaşamımızda daha fazla yer alacak. Onları kullanım alanlarımız genişleyecek. Bu çerçevede iş dünyası da bu yönelimden etkilenecek. Özellikle mobil cihazlar üzerinde çalışacak iş yazılımları yeni dünyanın yeni unsurları arasında yer alacak.