Yeni Yönelimler: Telefon Uygulamaları

Yeni Yönelimler: Telefon Uygulamaları

Gürcan Banger

Önümüzdeki dönemde ekonomik ve sosyal yaşamda etkili olacak yönelimlerden birisi telefon uygulamaları olarak dikkati çekiyor. Burada telefon uygulamaları ile işaret etmek istediğim konu, cep telefonlarında kullanılan yazılımlar ve bunlara ilişkin olarak geliştirilmiş iş modelleri… Normalde bir telefonda olması beklenmeyen bazı yazılımların cep telefonuna yüklenmesi ile yeni fonksiyonlar elde edilebiliyor. Böylece GSM hatlı telefonlar veya eşdeğeri cihazlar, telefon olmanın ötesine geçerek çok daha karmaşık görevleri yapabilen bilişim ve iletişim cihazları haline dönüşüyor. Konunun ilginç ve kolay yönü ise bu uygulamaların İnternet ortamında indirilerek telefona uzmanlık gerektirmeyen biçimde yüklenebilmesi… Apple, Blackberry veya Nokia gibi ünlü telefon üreticileri milyonlarca uygulamanın kullanılabilir halde olduğunun reklamını yapıyorlar.

Cep telefonlarının geliştirilmeye çalışılması yeni bir konu değil. Bu tür telefonlar ilk çıktıklarından bu yana bilgisayarın yerini almayı hedefleyen eklemelere konu oldu. Bu eklemeler, bilgisayarın bazı fonksiyon ve görevlerinin GSM hatlı telefonlara aktarılması yönünde idi. Örneğin e-posta almak ve göndermek, telefonu bir hesap makinası olarak kullanmak gibi geliştirici eklemeler yapıldı. Ama bugün gelinen noktada bunların gelişme açısından çok gerilerde kaldığını görüyoruz.

Yukarıda değindiğim gibi; telefona sonradan yüklenen uygulama yazılımları cep telefonlarına yeni kullanım alanları açıyor. Örneğin İnternet ortamında değişik site ve sayfalar arasında dolaşabilmek bu özelliklerden bir tanesi. Bu gelişim iki yönlü oldu. Bir yandan GSM hatlı telefonlar İnternet kullanabilecek hale gelirken diğer yandan İnternet teknolojileri de kendilerini telefon ortamına uyarladı.

İnternet’in bir sosyal medya olarak kullanılmaya başlaması ile İnternet günlükleri (blog’lar) büyük bir yaygınlık gösterdi. Tüm dünyada kişiler ve kuruluşlar kendileri için İnternet günlüğü (blog) hazırlayarak günlük duygu ve düşünceleri ile yazılarını bu rtamda sergilemeye başladılar. Bu günlüklere yazı iletmek ve onları okumak şimdi yeni cep telefonu teknolojisi ve yazılımları ile son derece kolay hale geldi. Günlüklerin yanında Facebook, Twitter ve benzeri uygulamalar telefonları çok daha katma değerli hale getirdi. Neredeyse tüm gelişmiş cep telefonu türlerinde Facebook, Twitter, Google veya MSN Messenger gibi İnternet uygulamalarına erişmek ve bu yazılımları kullanmak mümkün.

İlk cep telefonlarının çabalarından birisi, telefona kodlanmış olarak küçük oyunlar bulundurmaktı. Bu oyunlar, genelde bilgisayarın ilk ortaya çıktığı yıllardaki basitlikte idi. Bilgisayar oyunu alanındaki gelişmeler, GSM hatlı telefon cihazlarına da yaygınlaşarak çok daha karmaşık oyunların bu cihazla aracılığı ile oynanmasına imkan verdi. Bu yazılımlar ve teknolojinin geldiği nokta sayesinde telefon kullanıcıları sadece kendi telefonlarında oyun oynamakla kalmıyorlar; aynı zamanda başka lokasyonlarda bulunan başka kullanıcılarla ortaklaşa oyun oynayabiliyorlar.

Yaklaşık ilk GSM telefonu örneklerinden bu yana bu cihazlar aracılığı ile müzik dinlemek mümkün oldu. Müziğin MP3 gibi bir biçimde kodlanması sayesinde telefon aygıtlarına müzik indirmek ve bu müzik parçalarını dinlemek imkân dâhilinde. Diğer yandan bugünün cihazları radyo dinlemeye ve TV izlemeye de izin veriyor.

Sürgülü hesap cetveli adı verilen hesaplama aracını kullananlar o günlerde çekilen zorlukları hatırlayacaklardır. Hesap makinalarının çıkışı ile birlikte hesaplama işlerine büyük kolaylıklar geldi. Şimdilerde hesap makinası özelliği, gelişmiş cep telefonları için sıradan yazılım uygulamaları arasında yer alıyor. Bunun dışında bilgisayara daha da yakınlaşan telefonlar, insanların eğitim - öğretim amaçlı ihtiyaçlarının karşılanmasında da katkı veriyorlar.

Önümüzdeki dönemde telefon uygulamalarının daha fazla cevap vermesini beklediğimiz alanlardan bir diğeri ise sağlık alanı… Bu telefonlar sayesinde doktordan veya hastaneden randevu almak, bir sağlık kuruluşuna kişinin kalp ritmini ve sayımlarını iletmesi veya kan şekerinin izlenmesi ve değerlerin doktorla paylaşılması çok daha kolay hale gelecek. Aynı şekilde sosyal güvenlik uygulamalarında cep telefonunun yerine getirdiği görevlerin sayı ve çeşitliliğinde artış gözleyeceğiz. Bu çerçeveye genel olarak e-devlet uygulamalarının cep telefonu ile eklemlenmesi açısından da bakabiliriz.

Kredi kartlarının para kullanımının yerini almaktaki önemini neredeyse hepimiz öğrendik. Öyle anlaşılıyor ki; yeni cep telefonları da kredi kartlarının yeni almaya adaylar. Böylece GSM telefonlar bir ödeme aracı haline de dönüşüyor. Hiç kuşkusuz; para, işin içine daha yoğu biçimde girdikçe veri güvenliği de daha fazla gündeme geliyor. Bu nedenle veri güvenliği konusunun bir iş alanı olarak giderek daha fazla büyümesi ve gelişmesi beklenir.

Yapılan bir araştırma; yeni türden cep telefonları aracılığı ile gerçekleştirilen uygulamaların yaygınlığını şöyle sıralıyor: Oyun oynamak, hava durumu öğrenmek, adres ve yer bulmak (navigasyon), sosyal ağ ve sosyal medya ortamlarına ulaşmak, müzik dinlemek, haberleri izlemek, bankacılık ve finans işlemleri yapmak… Liste, oran olarak azalan bir sırada böylece uzayıp gidiyor. Önümüzdeki dönemde yepyeni uygulamalarla karşılaşacağımıza hiç kuşku yok.

Son olarak; yeni dönemde yeni cep telefonu uygulamalarının sihirli kavram ve sözcükleri ile bitireyim: 1- Cep telefonu işletim sistemleri, 2- Cep telefonu pazarında kızışan rekabet, 3- Kullanım kolaylığı ve yeni uygulamalar, 4- Gençler, 5- Uygulama geliştiren kuruluşlar, 6- İş uygulamalarının cep telefonu ile yönetilmesi, 7- Cep telefonlarının bulut bilişim (cloud computing) ile eklemlenmesi… Bu alanda daha göreceğimiz çok yenilik var.