Eskişehir’in Acil Çözüm Bekleyen Sorunu

Eskişehir’in Acil Çözüm Bekleyen Sorunu

Gürcan Banger

Başta sanayi olmak üzere Eskişehir ekonomisinin acil çözüm bekleyen sorunlarının başında kentin demiryolu ile denize bağlanması olduğu kanaatindeyim. Bu sorunun çözüm şekli ise Eskişehir’i Gemlik veya Mudanya’ya bağlayacak olan demiryoludur. Ağırlıklı olarak hammadde ve ürün taşıma üzerine çalışmasını öngörebileceğimiz bu hat, Eskişehir ve çevre iller ekonomilerinin çok ciddi gelişmeler sağlamasına neden olacaktır.

Türkiye ekonomisi ağırlıklı olarak Marmara ve Ege bölgelerinde yoğunlaşmış durumda. Bunlarda özellikle İstanbul, Kocaeli (İzmit), Trakya ve Bursa çevreleri yoğunlaşmada aşırı noktalara ulaşmış halde. Bir yandan buralarda yatırım ve işçilik maliyetlerinin yükselmiş olması diğer yandan bu yörelerin tamamının deprem riski taşıması, iş dünyasını ve yatırımcıları yeni arayışlara itiyor.

Bu arayışa cevap olacak adaylar arasında ilk sırayı Eskişehir ve çevresinin aldığına kuşku yok. Eskişehir; iki üniversitesinin varlığı, nitelikli organize sanayi bölgesinin mevcudiyeti ve bir yol kavşağında yer alması nedeniyle sınaî ve ticari yönlerden gelişmeye aday iller arasında ilk sırada yer alıyor. Eskişehir – Bozüyük, Eskişehir – Ankara ve Eskişehir – Konya eksenleri ise yeni işbirliği hatları olarak dikkat çekiyor.

Ankara ile Yüksek Hızlı Tren seferlerinin başlaması, birdenbire Eskişehir’i bir cazibe merkezi haline getirdi. İstanbul bağlantısı buna daha büyük ivme kazandıracak. Bu vesile ile ulaşımın ne denli önemli olduğunu bir kez daha fark ettik. Henüz tam bir çözüme ulaşmış görünmese de hava yolu ulaşımının Eskişehir’e ciddi katkıları oldu. Bozüyük – Mekece duble yolunun kent ve ekonomiye katkılarını önümüzdeki dönemde daha fazla göreceğiz.

Ne yazık ki; yapılanlar yeterli değil. Eskişehir hava yolu ulaşımının ve altyapısının ivedilikle geliştirilmeye ihtiyacı var. Diğer yandan Eskişehir’de üretilen sınaî ürünlerin maliyet yapısına baktığımızda; burada lojistiğin (taşıma ve ulaşımın) ciddi bir kalem oluşturduğunu görüyoruz. Özellikle yurt dışına mal gönderilmesinde karayolunun yarattığı ağır maliyet unsurlarını taşımaya çalışıyoruz.

Dünyadaki örneklere baktığımızda; birim maliyet içinde lojistiğin oranının düşürülmesinde tren ve deniz yollarının önemli katkıları olduğunu görüyoruz. İşte Eskişehir’in Mudanya veya Gemlik’e tren yolu ile bağlanmasının önemi buradadır. Bu hattın yapılması ile birlikte Eskişehir, kendisini dünyaya bağlayan yeni bir kanala sahip olacaktır. Eskişehir ve çevresinde konuşlanmış tüm sanayi işletmeleri bu hattın yaratacağı rekabet avantajlarının beklentisi içindedir.

Eskişehir’i Mudanya veya Gemlik’e bağlayacak tren yolu konusu, Eskişehir’in en acil çözüm bekleyen sorunlarından birisi olarak milletvekillerinden Vilayet makamına, yerel yönetimlerden meslek odalarına, sivil toplum kuruluşlarından vatandaşlara kadar herkesin sorunudur. Bu nedenle kentin bütünlüğü içinde sahiplenilmesi, savunulması ve lobi yapılması gerekiyor. Bu konuda yerel ve yaygın medya organlarına da özel görevler düştüğüne kuşku yok.

Eskişehir’in denize bağlantısı konusu, sadece bir tren hattının yapılmasından ibaret değil. Özellikle deniz tarafından gerekli lojistik ve gümrükleme işlerini gerçekleştirmek üzere bir tesise gerek var. Seçime göre Gemlik veya Mudanya’da kurulabilecek lojistik köy, o yörenin ekonomisinin kalkınmasında da ciddi katkılar yapacaktır. Keza benzer bir yapılanmanın Eskişehir tarafında da yapılması gerekir. Böylece fabrikasından ürünü vagona (veya taşıyıcı demiryolu aracına) yükleyen sanayici, Gemlik veya Mudanya üzerinden deniz yolu ile malını ucuza ulaştırabilecektir.

Eskişehir’in denize bağlantısı konusu, ne yazık ki bugüne kadar doğru ve yeterli kavranabilmiş bir konu değil. Meslek odaları tarafından zaman zaman dile getirilmesine rağmen kentin seçilmişleri ve yöneticileri tarafından yeterli hararetle savunulamadı. Bu konuda kamunun bir girişimi yoksa derhal yola çıkılması, eğer bazı ön çalışmalar varsa bunların hızlandırılması gerekiyor.